De uitspraak van Koningin Maxima “De Nederlander bestaat niet” deed behoorlijk wat stof opwaaien. Toch had ze gelijk want ook al is er een collectieve identiteit, dé Nederlander bestaat niet. In de advocatuur is het niet anders, dé advocaat bestaat niet. Want er is wel een gemeenschappelijke basis maar er zijn verschillende soorten advocaten. En dat heeft te maken met de opdeling van de rechtspraak in rechtsgebieden.
Wat is een rechtsgebied?
De Nederlandse rechtsspraak is opgedeeld in categorieën, de rechtsgebieden. In andere woorden: een rechtsgebied is het geheel van regels en de toepassing van die regels voor een bepaald onderdeel van de rechtsspraak. De indeling in rechtsgebieden is geen vaste indeling maar bij elke onderverdeling is er sprake van twee niveaus. Het eerste niveau is een opdeling in een aantal hoofdcategorieën. Deze rechtsgebieden bevatten specialisaties en aandachtsgebieden die op hun beurt worden aangeduid als een rechtsgebied.
De rechtsgebieden
De hoofdindeling in rechtsgebieden is dus geen vaste indeling maar meestal zie je een opdeling in drie rechtsgebieden: civiel recht, strafrecht en bestuursrecht. Hieronder valt weer ondernemersrecht en je kunt ook advocaat familierecht worden.
Het strafrecht
Het strafrecht bevat regels waaraan burgers zich moeten houden. Het niet houden aan deze regels is een strafbaar feit waarvoor je gestraft kunt worden. Er zijn twee soorten strafbare feiten: overtredingen en misdrijven. Hierbij zijn overtredingen de relatief lichte vergrijpen en misdrijven de ernstigere strafbare feiten.
Het slachtoffer van een strafbaar feit doet hiervan aangifte bij de politie. Daarnaast voert de politie zelf onderzoek uit om strafbare feiten op te sporen en bewijzen te verzamelen. De politie stuurt het proces-verbaal en eventuele bewijsstukken naar de officier van justitie. Deze beslist of de zaak voor de rechter wordt gebracht.
Het civiel recht
Het civiel recht, ook wel burgerlijk recht of privaat recht, regelt de rechten en plichten tussen:
- Burgers,
- Bedrijven,
- Burgers en bedrijven.
Anders dan bij het strafrecht moet bij het civiel recht de betrokkene zelf de zaak onder de aandacht van de rechter brengen.
Het bestuursrecht
Bij het bestuursrecht gaat het om de relatie tussen burgers/bedrijven en de overheid. Het bestuursrecht geldt niet voor de hele overheid maar alleen voor bestuursorganen. Deze bestuursorganen voeren overheidstaken uit. Voorbeelden van bestuursorganen zijn provinciale staten of de gemeenteraad.